Phòng ngừa tai nạn thương tích mùa hè cho trẻ em

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm trên toàn thế giới có 900.000 trẻ em tử vong do tai nạn, thương tích, tương đương với gần 2.500 trẻ em tử vong mỗi ngày, mỗi giờ có hơn 100 trẻ em tử vong.

 Cảnh báo về tai nạn thương tích ở trẻ em Việt Nam

Theo thống kê của Bộ Y tế, trong giai đoạn 2010-2014, trung bình mỗi ngày ở nước ta có khoảng 580 trẻ em bị tai nạn, thương tích các loại như tai nạn giao thông, đuối nước, té ngã, điện giật, bỏng…Mỗi ngày, hàng chục gia đình chịu mất mát đau thương vì sự ra đi của con em mình do tai nạn, thương tích, đây cũng là nguyên nhân hàng đầu gây nên khuyết tật cho trẻ em, để lại nhiều di chứng có thể kéo dài suốt cuộc đời trẻ em.

Theo Bộ Lao Đông Thương Binh & Xã Hội, tỷ suất tử vong do tai nạn, thương tích ở trẻ em ở Việt Nam cao so với các nước trên thế giới. Năm 2010 toàn quốc có 7.460 trẻ em và trẻ vị thành niên từ 0-19 tuổi bị tử vong do tai nạn, thương tích, có nghĩa là trung bình mỗi ngày có 20 em bị tử vong do tai nạn, thương tích. Năm 2013, có 6.498 em bị tử vong, trung bình mỗi ngày còn có khoảng 18 em bị tử vong do tai nạn, thương tích. Tỷ suất tử vong do tai nạn, thương tích trong độ tuổi từ 0-19 tuổi ở Việt Nam giai đoạn 2010 – 2013 vẫn còn cao so với các nước trên thế giới, cao gấp đôi tỷ suất tử vong do tai nạn, thương tích ở các nước có thu nhập cao. Đặc biệt, tử vong do đuối nước cao hơn các nước trên thế giới, các nước khu vực Đông Nam Á và cao gấp 8 lần các nước phát triển. Nguyên nhân chính gây tử vong do tai nạn thương tích ở trẻ em là do tai nạn đuối nước và tai nạn giao thông đường bộ. Hiện nay trung bình mỗi ngày cả nước vẫn còn có khoảng 9 trẻ em, trẻ vị thành niên gặp tai nạn đuối nước, đồng nghĩa mỗi năm có khoảng hơn 3 nghìn trẻ em gặp tai nạn “đuối nước nghiêm trọng” bị cướp đi sinh mạng. Cứ dịp nghỉ hè, mùa mưa lũ, những thông tin đau lòng về tai nạn đuối nước trẻ em lại xuất hiện nhiều hơn.

Dù đã có lời cảnh báo, hiện nay vẫn còn nhiều địa phương chưa coi trọng việc phòng ngừa tai nạn thương tích cho trẻ em trong khi môi trường sống và môi trường xã hội tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây tai nạn thương tích. Mỗi năm, chi phí khắc phục hậu quả do tai nạn, thương tích ở Việt Nam khoảng 30.000 tỉ đồng nhưng nghiêm trọng hơn, tai nạn, thương tích trẻ em để lại hậu quả nặng nề về tinh thần, nỗi ám ảnh cả cuộc đời cho các bậc cha mẹ.

Tai nạn thương tích thường gặp ở trẻ em vào dịp nghỉ hè

1. Đuối nước:  Trẻ em vốn dĩ rất thích nghịch nước, đặc biệt vào mùa hè nắng nóng, được tắm và ngâm mình trong dòng nước mát lạnh giúp các em có được những phút giây thật thoải mái sau những tháng ngày học tập căng thẳng. Tuy nhiên nếu không có sự giám sát chặt chẽ từ người lớn khi trẻ em bơi lội, chơi đùa trong ao, hồ, bể bơi…thì khả năng các em bị đuối nước là điều khó tránh. Theo số liệu thống kê của Bộ Y tế, đuối nước là nguyên nhân gây tử vong cho 3.786 trẻ em và trẻ vị thành niên từ 0 đến 19 tuổi trong năm 2007. Trong số này, khoảng 36% xảy ra ở trẻ em từ 0 đến 4 tuổi, 48% ở trẻ từ 5 đến 14 tuổi, và 16% ở trẻ em và vị thành niên từ 15 đến 19 tuổi.

2. Phỏng ở trẻ em:  Trẻ em vốn rất hiếu động và hay tò mò, nhất là lứa tuổi lậm chậm biết đi, do chưa lường hết những nguy hiểm từ chính những tác nhân gây phỏng trong nhà như nước sôi, dầu ăn, cháo nóng, bàn ủi, hóa chất, pô xe, thậm chị phỏng do điện giựt, những tác nhân nguy hiểm này lại được đặt ngay trong tầm với của trẻ, nên việc trẻ bị phỏng là điều khó tránh. Khảo sát gần đây cho thấy, trong số những trường hợp nhập viện do phỏng thì có đến 50% ca phỏng xảy ra ở trẻ dưới 5 tuổi, bé trai bị phỏng nhiều hơn bé gái và phỏng xuất hiện rải rác trong năm. Các trường hợp phỏng thường xảy ra tại nhà, ở khu nhà bếp từ 8 - 10 giờ sáng hoặc chập choạng tối, do người lớn bất cẩn để trẻ chơi đùa một mình vì bận rộn nấu nướng hoặc lo bữa điểm tâm cho gia đình.

3. Động vật hoặc côn trùng cắn: Mùa nghỉ hè cũng là dịp các em được về quê nội/ngoại để tận hưởng những giây phút dã ngoại với bao nhiều điều thú vị chờ đón, nếu không cẩn thận việc chơi đùa quá trớn có thể làm các em gặp nguy hiểm như bị rắn cắn, ong đốt, chó dữ tấn công…Báo cáo thống kê tại tỉnh Tiền Giang cho thấy TNTT nổi cộm ở trẻ là bị chó cắn, rắn cắn. Tổng số trường hợp trẻ em bị rắn cắn, chó cắn được xếp vào hàng thứ 2 sau tai nạn giao thông. Kết quả điều tra ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long cũng cho biết có 1.464 trường hợp/100.000 trẻ trong 1 năm bị súc vật cắn vào mùa nắng nóng; Trẻ bị rắn cắn hoặc ong đốt, nếu không được cấp cứu kịp thời có thể dẫn đến tử vong.

4. Trẻ bị té ngã hoặc bị tai nạn giao thông: Té ngã là một tai nạn rất thường gặp ở trẻ em, hầu như trẻ nhỏ nào cũng đã từng bị té ngã từ một vài lần đến nhiều lần. Một số chỉ bị xây sát nhẹ ngoài da và không gây hậu quả gì nghiêm trọng, nhưng đôi khi trẻ cũng bị chấn thương nặng nề rồi dẫn đến tử vong. Trẻ nhỏ rất thích khám phá và bắt chước người lớn như thích leo cầu thang, leo cửa sổ, đứng trên ghế hoặc đồ vật, bò hoặc chạy nhảy trên giường ngủ, đi ra ban công, chơi trên võng, nơi trơn trợt… Nếu người lớn không trông coi trẻ cẩn thận thì trẻ sẽ dễ gặp tai nạn té ngã. Vào dịp hè trẻ thường xuyên di chuyển cùng cha mẹ trên xe gắn máy để thưởng ngoạn những ngày hè, nếu không chú ý tính an toàn khi cho trẻ ngồi trên xe nhất là việc đội mũ bảo hiểm cho trẻ theo qui định, khi xảy ra tai nạn trẻ có thể gặp những hậu quả khôn lường. Số liệu từ báo cáo từ 54 tỉnh thành của Bộ Y tế trong năm 2008 cho thấy có 495.545 vụ chấn thương đầu. Trong số này, tỷ lệ nạn nhân dưới 14 tuổi là 13%, gần 50% số trẻ em bị chấn thương não do không đội mũ bảo hiểm.