Hướng dẫn sơ cứu người bị tăng huyết áp

Tăng huyết áp được định nghĩa khi huyết áp tâm thu từ 140 mmHg trở lên và hoặc huyết áp tâm trường từ 90 mmHg trở lên.

95% bệnh nhân tăng huyết áp là vô căn tức không có nguyên nhân, còn 5 % bệnh nhân tăng huyết áp là thứ phát tức là có nguyên nhân. Chính vì vậy tăng huyết áp là bệnh lý mạn tính, điều trị tăng huyết áp là điều trị suốt đời để hạn chế các biến chứng cấp tính cũng như mạn tính của tăng huyết áp.

Tăng huyết áp đột ngột, nếu không được cấp cứu kịp thời có thể để lại các di chứng nguy hiểm. Khi phát hiện người bị tăng huyết áp, bạn nên: 

Trường hợp tăng huyết áp nhẹ, người bệnh còn tỉnh táo

• Dấu hiệu: Người bệnh đột ngột cảm thấy chóng mặt, không đứng vững nhưng vẫn còn tỉnh táo và có thể nói chuyện
• Cách xử trí: Để người bệnh nằm nghỉ ngơi trên giường, đo huyết áp, sau đó liên hệ bác sĩ để được tư vấn dùng thuốc.

Trường hợp người bệnh bất tỉnh

• Dấu hiệu: Say sẩm mặt mày, đột quỵ tại chỗ 
• Cách xử trí: Không nên lay gọi/di chuyển người bệnh vì có thể làm tăng huyết áp thêm, dễ dẫn đến đột quỵ. Cho bệnh nhân nằm tại chỗ, kê đầu cao 30 độ và nằm nghiêng để tránh trào ngược. Sau đó tham vấn ý kiên bác sĩ.

Trường hợp người bệnh bị nhồi máu cơ tim

• Dấu hiệu: Đau tức ngực, khó thở, té ngã
• Cách xử trí: Gọi cấp cứu ngay. Trong thời gian chờ đợi, để người bệnh nằm yên nghỉ ngơi, không xoa bóp ngực hay tay chân, nới lỏng quần áo để làm thông thoáng đường thở.

Bệnh tăng huyết áp cần được chẩn đoán để có kế hoạch theo dõi và điều trị. Bạn nên có một bộ đo huyết áp tại nhà, cách đo như sau:

• Đo ít nhất 2 lần, mỗi lần cách nhau ít nhất 1 phút, lấy kết quả trung bình
• Nên đo vào buổi sáng trước khi uống bất kỳ thuốc gì và buổi tối trước khi ăn nhẹ để đi ngủ
• Tránh hút thuốc, dùng thức uống có caffeine hay tập thể dục trong vòng 30 phút trước khi đo.

Cuối cùng cần nhớ, khi nghi ngờ tăng huyết áp cần khám chuyên khoa tim mạch để chẩn đoán chính xác và điều trị.

Bác sĩ Nguyễn Bá Ninh